کد مطلب:37574 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:16

گنجینه پرسمان » اهل بيت

چرا با اين كه پيامبر حضور داشت، به علي(ع) اميرالمؤمنين گفته ميشد؟ چرا به پيامبر اميرالمؤمنين گفته نميشد؟

اميرالمؤمنين به معناي لغوي آن؛ يعني امير و فرمانده و رهبر مسلمانان.(1)

مطابق همين معناي لغوي به پيامبر اسلام (ص) ميتوان اميرمؤمنان؛ يعني رهبر و فرمانده مسلمانان اطلاق نمود.

به خلفاي راشدين و خلفاي اموي و عباسي و يا همه كساني كه توسط شورا و اصحاب اهل حل و عقد انتخاب شدهاند، اطلاق ميگردد.(2) بر همين اساس است كه خلفاي اسلامي خود را اميرمؤمنان ميخواندند.

اما اين كه در روايات عنوان اميرالمؤمنين از القاب خاص علي(ع) شمرده شده است،(3) اميرمؤمنان در اين روايات معناي ويژهاي دارد كه آن معنا متضمن خلافت بلافصل است؛ با توجه به اين معنا تنها شامل امام(ع) ميشود، چون جز او كسي لايق اين مقام نيست.

در برخي از روايات بيان شده كه حتي در زمان پيامبر، نيز توسط پيامبر از حضرت علي(ع) به اميرمؤمنان ياد شده است. (4)

به همين خاطر، اين لقب براي ديگران و حتي امامان معصوم(ع) اطلاق نشده است.

شخصي از امام صادق(ع) پرسيد: آيا روا است كه به امام زمان(ع) به عنوان سلام بر تو، اي اميرمؤمنان سلام ياد كرد؟ امام فرمود: نه، زيرا خداوند تنها علي را به اين لقب ناميده است. نه قبل او كسي به اين لقب ناميده شده و نه پس از او. آن شخص پرسيد: پس چگونه بر قائم آل محمد (ع) ميبايست سلام كرد؟ فرمود: ميگوييد: السلام عليك يا بقية الله.(5)

اختصاص لقب اميرالمؤمنين به امام علي(ع) تنها با معناي متضمن خلافت بلافصل قابل توجيه است؛ يعني بعد از پيامبر(ص) بايد او امير و حاكم مسلمانان بوده و مردم بايد به اين مهم آشنا شوند. شايد بر همين اساس باشد كه پيامبر(ص) فرمود: اگر مردم ميدانستند در چه زماني علي به اين لقب ملقب گرديد، هرگز منكر فضايل او نميشدند، زيرا علي در زماني كه آدم بين روح و جسد بود، ملقب به اين لقب شد؛ زماني كه خداوند فرمود: آيا من پروردگار شما نبودم؟ گفتند: بلي. فرمود: من پروردگار شمايم و محمد پيامبر شما است و علي امير شما است.(6)

اما اين كه به پيامبر اسلام(ص) اميرمؤمنان گفته نميشد، بدان جهت بود كه عنوان اميرالمؤمنين به معناي خليفه بلافصل و جانشين آن حضرت است.

طبيعي است كه به خود حضرت، اميرمؤمنان گفته نشود.

پينوشتها:

1 - دايرةالمعارف تشيع، ج2، ص 522.

2 - همان، ص 522 - 523.

3 - معارف و معاريف، ج2، ص 448؛ دايرةالمعارف تشيع، ج2، ص 522.

4 - بحارالانوار، ج35، ص 37، ارشاد مفيد، ص 42.

5 - كافي، ج1، ص 411؛ بحارالانوار، ج24، ص 211؛ مظهر ولايت، ص 41.

6 - ينابيع الموده، 2، ص 63؛ بحارالانوار، ج9،ص 256؛ مظهر ولايت، ص 40.